|
Do tác động từ dịch bệnh khá mạnh nên nhu cầu tín dụng của doanh nghiệp yếu.
|
Tại Hội thảo: Kinh tế Việt Nam năm 2020 và triển vọng năm 2021 - Ứng phó và vượt qua đại dịch Covid-19,
hướng tới phục hồi và phát triển tổ chức ngày 31/3, các chuyên gia đánh
giá, năm 2021 đại dịch covid-19 nhiều khả năng còn diễn biến phức tạp,
triển vọng kinh tế thế giới và trong nước còn khó lường. Bởi vậy trong thời gian tới, các nỗ lực chính sách nên tập trung vào việc cắt giảm lãi suất cho vay hơn là lãi suất huy động.
Lãi vay giảm chưa tương xứng
Theo đánh giá của các chuyên gia, khác với hầu hết các nước trên thế giới, chính sách tiền tệ
của Việt Nam trong giai đoạn 10 năm qua vẫn là đa mục tiêu. Bên cạnh
việc kiểm soát lạm phát và ổn định giá trị đồng tiền, Ngân hàng Nhà nước
(NHNN) đôi khi phải gánh thêm mục tiêu hỗ trợ tăng trưởng thông qua các
kênh thúc đẩy, định hướng tín dụng và hỗ trợ lãi suất.
PGS.TS Tô Trung Thành (Trường ĐH Kinh tế Quốc dân) nhận định, một trong
những thành công nổi bật của chính sách tiền tệ trước khi dịch Covid-19
xảy ra đó là kiểm soát tốt lạm phát và ổn định được giá trị đồng nội tệ.
Chính sách điều hành tỷ giá cũng linh hoạt và đáng tin cậy hơn. Nhờ đó
góp phần giữ mục tiêu lạm phát, doanh nghiệp và người dân tin tưởng hơn
vào đồng nội tệ.
Đánh giá chính sách tiền tệ ứng phó với đại dịch Covid-19, ông Thành cho
rằng NHNN đã kịp thời ban hành hàng loạt quyết định điều chỉnh giảm lãi
suất điều hành. Cùng với chính sách tiền tệ hướng tới trọng tâm là cơ
cấu lại nợ, miễn giảm lãi suất và hỗ trợ tín dụng với quy mô 250.000 tỷ
đồng.
Theo đó, “Những chính sách này đã giúp thanh khoản trên hệ thống luôn
trong tình trạng dồi dào và doanh nghiệp dễ tiếp cận vốn hơn nhờ mặt
bằng lãi suất cho vay giảm từ 1 - 2%/năm. Từ đó đã góp phần giúp nền
kinh tế tăng trưởng dương trong năm qua”, ông Thành nói.
Dù vậy, các chuyên gia cũng cho rằng, do tác động từ dịch bệnh khá
mạnh nên nhu cầu tín dụng của doanh nghiệp yếu. Bên cạnh đó, lãi suất
cho vay đã giảm so với những năm trước nhưng so với “sức khoẻ” của doanh
nghiệp thì vẫn chưa mang lại hiệu quả trong việc kích thích vay vốn cho
sản xuất- kinh doanh do hầu hết các doanh nghiệp bị ảnh hưởng cả đầu
ra, lẫn đầu vào.
"Chặn" dòng tiền chảy vào bất động sản
Đồng quan điểm, ông Phạm Thế Anh, Viện trưởng Viện nghiên cứu Kinh tế và
Chính sách (VERP) cho rằng, lãi suất cho vay chỉ giảm rất ít so với lãi
suất huy động, chưa thực sự kích thích được các doanh nghiệp có nhu cầu
vay nợ. Ngoài ra, có không ít doanh nghiệp phàn nàn, đánh giá thấp về
mức độ thuận lợi khi tiếp cận thông tin về chính sách tín dụng.
Theo kết quả điều tra của Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho
thấy, trong số các lý do doanh nghiệp không tiếp nhận được các hỗ trợ,
có tới 54,67% doanh nghiệp không đáp ứng được điều kiện; 29,95% doanh
nghiệp không biết đến các chính sách hỗ trợ; 14,88% đánh giá quy trình,
thủ tục còn phức tạp.
Để tiếp tục hỗ trợ cho nền kinh tế, doanh nghiệp trong năm nay NHNN tiếp
tục duy trì mức lãi suất huy động và cho vay thấp. Tuy nhiên, các
chuyên gia cho rằng, rủi ro sẽ gia tăng khi chính sách tiền tệ tiếp tục
nới lỏng mạnh.
“Chính sách này chỉ giúp giảm gánh nặng nợ vay hiện tại hơn là mở
rộng hơn nữa khoản tín dụng đi vào sản xuất. Vì vậy, một phần dòng vốn
có thể đã chuyển sang trú ẩn ở lĩnh vực chứng khoán, trái phiếu và bất
động sản”, ông Thế Anh nhận xét.
Theo đó, các chuyên gia cho rằng, để phục hồi và phát triển kinh tế Việt
Nam năm 2021, chính sách tiền tệ cần khắc phục những bất cập như: đơn
giản hoá điều kiện và thủ tục vay vốn hỗ trợ cho doanh nghiệp. Ngoài ra,
NHNN cũng cần giám sát chặt chẽ dòng tín dụng vào các lĩnh vực rủi ro,
phi sản xuất để đảm bảo cơ cấu tín dụng lành mạnh và an toàn hệ thống
trong tương lai.
Khuyến nghị về chính sách ở cấp độ định hướng vĩ mô, PGS.TS. Tô Trung
Thành cho rằng chính sách tiền tệ nới lỏng cần hết sức thận trọng về quy
mô và thời gian kéo dài, đặc biệt là khi các hoạt động kinh tế sôi động
trở lại.
"Từ đầu năm đến nay, mặc dù giá cả tiêu dùng khá ổn định nhưng “bong
bóng” giá tài sản là một rủi ro đáng quan ngại khi chính sách tiền tệ
được nới lỏng. Giá chứng khoán và bất động sản đều đang tăng bất
thường", ông Thành cho biết.
Thanh Hoa