Đề xuất
các giải pháp cụ thể như: khắc phục tính thiếu đồng bộ, thống nhất giữa
các luật liên quan đến quy hoạch sử dụng đất; thể chế hóa Nghị quyết
18/NQ- TW liên quan đến vấn đề giá đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ,
tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trong dự thảo Luật Đất đai (sửa
đổi) đã được các chuyên gia thảo luận tại Hội thảo “Góp ý cho Dự thảo
Luật Đất đai (sửa đổi)” do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt
Nam (VUSTA) phối hợp với Hội đồng Dân tộc của Quốc hội tổ chức ngày
5/10.
TSKH Phan Xuân Dũng - Chủ tịch Liên hiệp
các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam nêu, sau hơn 9 năm tổ chức thi
hành Luật Đất đai 2013, công tác quản lý đất đai đã đạt được những kết
quả quan trọng, tạo ra hành lang pháp lý khá đồng bộ, chặt chẽ cho việc
khai thác và sử dụng đất đai hợp lý, tiết kiệm và có hiệu quả, khai thác
nguồn lực đất đai cho việc phát triển kinh tế - xã hội.
Tuy đã đạt được những kết quả quan trọng
nhưng do các mối quan hệ kinh tế - xã hội có nhiều thay đổi, nhiều
chính sách, pháp luật liên quan đến quản lý, sử dụng đất đai đã được xây
dựng mới bổ sung cho phù hợp thời kỳ mới của đất nước và bối cảnh quốc
tế nên Luật Đất đai đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế, cần phải nhanh
chóng sửa đổi, bổ sung.
|
Việc quy hoạch sử dụng đất, tích tụ đất đai, định giá đất, phân
loại đất đai, tập trung đất nông nghiệp…là những vấn đề nổi cộm cần xử
lí hiện nay. |
Cần tháo gỡ việc quy hoạch sử dụng, định giá, sử dụng đất nông nghiệp…
Với mong muốn thay đổi cách nhận thức về
định giá đất, GS.TS Đặng Hùng Võ, Chủ tịch Hội Trắc địa Bản đồ Viễn
thám Việt Nam cho rằng, Nhà nước không cần quan tâm tới các phương pháp
định giá đất cụ thể vì chi phí cao, mà chỉ cần quan tâm tới cơ sở dữ
liệu về giá đất trên các hợp đồng chuyển quyền để định giá hàng loạt.
Kết quả của định giá hàng loạt chỉ cần đạt mức 80% giá trị thị trường.
Khi cần thiết, Nhà nước có thể sử dụng biện pháp đấu giá đất hoặc đấu
thầu việc sử dụng đất của các dự án đầu tư.
Liên quan đến việc định giá đất và tổ
chức định giá đất, TS. Nguyễn Hữu Dũng, Khoa Bất động sản và Kinh tế tài
nguyên, Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, dự thảo Luật Đất đai sửa đổi
lần này đã bỏ khung giá đất và thực hiện định giá đất theo cơ chế thị
trường. Việc bỏ khung giá đất đã tháo gỡ được những vướng mắc trước đây
khó giải quyết trong thực tiễn liên quan đến định giá đất và bảng giá
đất của các địa phương.
Tuy nhiên, định giá đất luôn là
bài toán không hề đơn giản, việc hoàn thiện cơ chế xác định giá
đất, làm thế nào để mức giá của Nhà nước phản ảnh sát giá thị trường.
“Giải pháp tối ưu nhất để định giá sát
với giá thị trường, đó là giá đất sẽ được các tổ chức, cơ quan chuyên
nghiệp về định giá đất độc lập tiến hành thực hiện", TS. Nguyễn Hữu Dũng
góp ý.
Ông Dũng dẫn kinh nghiệm của các nước,
các tổ chức định giá đất chuyên nghiệp, độc lập, thuộc các thành phần
kinh tế, không thuộc bộ máy hành chính Nhà nước và có vai trò quan trọng
trong việc định giá đất và chịu trách nhiệm trước pháp luật về kết quả
định giá của mình.
Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam
TS. Đặng Việt Dũng trong góp ý dự thảo đã nhấn mạnh đến vấn đề quy hoạch
sử dụng đất. Ông Dũng cho rằng, căn cứ để lập quy hoạch sử dụng đất là
yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và tiềm năng đất đai có thể huy động
được. Quy hoạch sử dụng đất là thành phần không thể thiếu trong tất cả
các đồ án quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch.
Ông Dũng đề xuất, hệ thống quy hoạch sử
dụng đất trong Luật Đất đai (sửa đổi) cần thống nhất và tuân thủ theo hệ
thống quy hoạch chung; bổ sung vào dự thảo quy định về thời gian và tầm
nhìn quy hoạch sử dụng đất đô thị và nông thôn phù hợp với Luật Quy
hoạch đô thị và Luật Xây dựng; bổ sung các quy định về đất đô thị, đất
xây dựng đô thị, quy định về đất dân dụng, đất ngoài dân dụng và các
danh mục đất đô thị khác vào dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) phục vụ công
tác quy hoạch sử dụng đất trong đô thị, xác định mục đích sử dụng đất,
định giá đất thuận lợi.
PGS.TS Lưu Đức Hải, Phó Chủ tịch Hội Quy
hoạch và Phát triển đô thị Việt Nam nêu vấn đề về việc tổ chức không
gian ngầm hiện nay đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc khi những việc
liên quan vẫn đang bị bỏ ngỏ, chưa có quy định cụ thể. Quan hệ giữa
người sử dụng đất trên mặt đất và dưới mặt đất, vấn đề sở hữu công trình
ngầm, sở hữu không gian ngầm, phạm vi bảo vệ và hành lang an toàn của
công trình ngầm... chưa được nêu trong bất kỳ văn bản pháp luật nào.
Ông Hải kiến nghị cần có những điều
khoản quy định rõ ràng cơ chế tài chính liên quan đến sử dụng đất đối
với công trình ngầm; bổ sung quyền và nghĩa vụ của người giao đất, người
được sử dụng đất ngầm; bổ sung quy định xây dựng ngầm chi tiết trong
Luật Đất đai (sửa đổi).
Về vấn đề đất nông nghiệp, ông Nguyễn
Văn Tiến, Vụ trưởng Vụ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban Kinh tế
Trung ương cho rằng, trong thực tiễn, liên kết hợp tác sản xuất giữa các
hộ nông dân để sản xuất hàng hóa theo nhu cầu của thị trường trong một
giai đoạn, thời kỳ nhất định với quy mô không lớn nên không nhất thiết
phải lập phương án sử dụng đất trình cơ quan Nhà nước.
Vì vậy nên cân nhắc quy định: tổ chức
kinh tế, hộ gia đình, cá nhân thực hiện việc tập trung đất nông nghiệp
phải lập phương án sử dụng đất trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao
đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất quyết định.
Theo ông Tiến, cần xem xét lại việc bảo
đảm ổn định quy hoạch đất nông nghiệp đã tập trung để bảo đảm định hướng
sử dụng linh hoạt, hiệu quả đất nông nghiệp. Về các phương thức tích tụ
đất nông nghiệp cần bổ sung phương thức tặng, cho quyền sử dụng đất.
Lĩnh vực đất nông nghiệp là nội dung
chiếm thời lượng lớn nhất trong dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), TS.
Nguyễn Đình Bồng, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Đất Việt Nam cho rằng, với
những quy định mới về quản lý sử dụng đất nông nghiệp, dự thảo Luật sẽ
góp phần điều chỉnh đất đai theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa, khắc phục những bất cập hiện tại; đáp ứng yêu cầu của các thành
phần kinh tế.
TS. Nguyễn Đình Bồng nhấn mạnh, với
những quy định mới này, khi Luật Đất đai (sửa đổi) được Quốc hội thông
qua, sẽ tạo cơ hội cho hộ gia đình sản xuất nông nghiệp và các nhà đầu
tư trong nước, nước ngoài tiếp cận với đất đai thuận lợi; khuyến khích,
thu hút đầu tư trong nước và nước ngoài vào các lĩnh vực sản xuất nông
nghiệp hàng hóa mà nước ta có lợi thế cạnh tranh, thúc đẩy tập trung,
tích tụ đất đai theo hướng sản xuất nông nghiệp hàng hóa quy mô lớn, tập
trung, hiệu quả.