* Chính sách BHXH là “bệ đỡ” quan trọng và việc tham gia BHXH được coi là giải pháp căn cơ của hầu hết các nước trên thế giới. Tuy nhiên, 2 năm qua, dịch bệnh COVID-19 kéo dài dẫn đến xu hướng rút BHXH một lần gia tăng nhanh. Ông lý giải thế nào về nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Theo ông, đâu là giải pháp khắc phục?
- Hiện tượng này không chỉ xảy ra ở Việt Nam, mà tại các quốc gia khác, nhất là các quốc gia có thu nhập trung bình đều có hiện tượng NLĐ rút BHXH một lần.
Thực tế cho thấy, những NLĐ rút BHXH một lần có thu nhập tương đối thấp, không phải nghèo và cũng không phải giàu. Họ rút để phục vụ nhu cầu chi tiêu trước mắt như sửa chữa nhà cửa, lo cho con cái học hành, thậm chí là KCB…
Đây là những thách thức rất lớn không chỉ cho Việt Nam, mà các nước như Thái Lan cũng xảy ra tình trạng này.
Trong trường hợp trước mắt (như cú sốc do COVID-19), nhiều người đã mất trắng sinh kế, trở thành người thất nghiệp trong thời gian dài và sự phục hồi kinh tế không như mong muốn nên họ tìm đến BHXH giống như cơ chế thay thế bù đắp thu nhập mất đi.
Việc rút BHXH một lần diễn ra ngay cả khi không có dịch. Có nhiều nghiên cứu, đặc biệt nghiên cứu của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) chỉ ra rằng, quy đổi về giá trị hiện tại, nếu anh rút BHXH một lần thì giá trị nhận được hiện tại không thể bằng giá trị nhận được trong tương lai nếu tiếp tục đóng góp vào quỹ BHXH.
Nói về mặt kinh tế, rõ ràng rút BHXH một lần không có lợi, chưa kể sau khi rút, bản thân NLĐ có đủ năng lực sử dụng món tiền đó để đảm bảo có nguồn thu nhập đều trong tương lai hay không.
Mặt khác, khi rút BHXH thì tất cả những rủi ro như mất thu nhập sẽ phải chịu và sau này khi NLĐ cao tuổi lại phải sống bằng trợ cấp, nếu chính sách liên quan đến trợ cấp có sự điều chỉnh thì chưa chắc họ đã là đối tượng được hưởng.