Sáng ngày (04/05/2021), Khoa Kế hoạch và Phát triển – Trường Đại học Kinh tế
Quốc dân phối hợp với Chương trình Phát triển của Liên hợp quốc (UNDP)
tại Việt Nam tổ chức Tọa đàm khoa học “Chia sẻ về Quản trị tiên liệu:
Ứng dụng trong công tác kế hoạch hóa và đào tạo cán bộ kế hoạch ngành và
địa phương” nằm trong chuỗi các hoạt động thuộc khuôn khổ tiểu dự án do
UNDP tài trợ.
Quang cảnh buổi Tọa đàm
Tham
dự Tọa đàm, về phía các đại biểu ngoài trường có ông Nguyễn Tuấn Lương –
Trưởng phòng Đổi mới sáng tạo UNDP; bà Ida Uusikyla – Cán bộ Đổi mới
sáng tạo UNDP; ông Đỗ Tiến Thịnh – Phó Giám đốc Trung tâm đổi mới sáng
tạo quốc gia; ông Nguyễn Phương Bắc – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát
triển Kinh tế - Xã hội (tỉnh Bắc Ninh). Về phía Trường Đại học Kinh tế
Quốc dân có GS.TS Trần Thị Vân Hoa – Phó Hiệu trưởng nhà trường; PGS.TS
Nguyễn Ngọc Sơn – Trưởng khoa Kế hoạch và Phát triển; cùng đại diện lãnh
đạo các Phòng ban, Khoa, Viện, Trung tâm; các chuyên gia, các nhà khoa
học cùng đại diện lãnh đạo các cơ quan ban, ngành, địa phương.
Quản
trị tiên liệu (Anticipatory Governance) là một hợp phần của dự án do
UNDP tài trợ với mục tiêu nâng cao nhận thức và năng lực thực hiện quản
trị tiên liệu của các nhà lãnh đạo hiện tại và tương lai bằng cách giới
thiệu một lĩnh vực học thuật ở bậc đại học và các nhà hoạch định chính
sách ở Việt Nam. Ngoài ra, dự án cũng phát triển một ngành học mới về
quản trị tiên liệu, bao gồm hoạch định chiến lược và tầm nhìn xa ở Việt
Nam phù hợp với thông lệ quốc tế.
GS.TS Trần Thị Vân Hoa – Phó Hiệu trưởng nhà trường phát biểu khai mạc Tọa đàm
Phát
biểu khai mạc Tọa đàm, GS.TS Trần Thị Vân Hoa cho biết, quản trị tiên
liệu là lĩnh vực từ lâu đã nhận được sự quan tâm lớn của Chính phủ, các
cơ quan nghiên cứu cũng như các trường đại học trên thế giới. Từ năm
2019, Chương trình Phát triển của Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam phối
hợp với Khoa Kế hoạch và Phát triển đã cùng nhau xây dựng các nội dung
về kinh doanh có trách nhiệm và quản trị tiên liệu nhằm trang bị kiến
thức, công cụ và tài liệu đào tạo về kinh doanh có trách nhiệm và quản
trị tiên liệu cho đội ngũ giảng viên; hỗ trợ việc xây dựng học phần về
vấn đề này và đưa vào chương trình đào tạo chính quy bậc đại học ngành Kinh tế phát triển của
Nhà trường. Thông qua đó, hai bên sẽ cùng nhau xây dựng và đào tạo các
khoá tập huấn, bồi dưỡng ngắn hạn dành cho cán bộ lập kế hoạch các cấp
của bộ máy nhà nước có áp dụng những công cụ hoạch định chiến lược hiện
đại của quản trị tiên liệu - GS.TS Trần Thị Vân Hoa nhấn mạnh.
Bà Ida Uusikyla – Đại diện UNDP phát biểu
PGS.TS Nguyễn Ngọc Sơn – Trưởng khoa Kế hoạch và Phát triển phát biểu
Các diễn giả trình bày tham luận tại Tọa đàm
Tại
buổi tọa đàm, các đại biểu đã đưa ra nhiều ý kiến đóng góp và thảo luận
sôi nổi về quản trị tiên liệu cũng như ứng dụng của quản trị tiên liệu
trong công tác kế hoạch hóa; về nội dung đổi mới chương trình đào tạo về dự báo và quản trị tiên liệu; về kinh nghiệm tổ chức các khóa tập huấn ngắn hạn cho cán bộ kế hoạch ngành và địa phương...
Là một trong những người đầu tiên được
tiếp nhận tri thức về quản trị tiên liệu từ UNDP, TS. Ngô Quốc Dũng chia
sẻ, quản trị tiên liệu ưu việt ở chỗ cho phép tổng hợp trí tuệ và hiểu
biết tổng tập thể để nhận định và đối ứng với các rủi ro chiến lược và
tận dụng các cơ hội mới để đáp ứng các mục tiêu phát triển.
Quản trị tiên liệu là một nỗ lực hợp
tác, phụ thuộc vào quan hệ đối tác, hệ thống quản lý tri thức và truyền
thông. Theo đó, liên kết chính là chìa khóa thúc đẩy sự gặp nhau giữa
công tác dự báo với sự thay đổi của các giả định và khả năng thích nghi
những gì tương lai sẽ đến.
Tương lai có thể là nhiều viễn cảnh khác nhau, nên TS. Ngô Quốc Dũng cho
biết, quản trị tiên liệu thúc đẩy tìm kiếm tương lai ở 3 định dạng:
tương lai kỳ vọng (là trạng thái mà nếu mọi thứ hiện tại vẫn tiếp diễn);
tương lai thay thế (tập hợp các kịch bản hợp lý nếu điều gì đó ít kỳ
vọng lại xảy ra); tương lai ưu tiên (trạng thái tương lai được kỳ vọng
hoặc mong muốn nó xảy ra).
Chia sẻ góc nhìn của UNDP, GS. TS Ngô Thắng Lợi, Khoa Kế hoạch và Phát
triển, cho rằng, công tác hoạch định phát triển ở Việt Nam đang từng
bước chuyển từ lập kế hoạch dựa trên nguồn lực sẵn có sang lập kế hoạch
chiến lược. Có nghĩa là hình dung trước về tương lai, rồi từ đó đưa ra
các kịch bản khác nhau để định dạng các hành động phải làm trong hiện
tại. Quản trị tiên liệu hoàn toàn phù hợp với xu hướng đổi mới này và hỗ
trợ đắc lực cho việc xây dựng, lựa chọn và lập kế hoạch hành động tương
tứng với các kịch bản phát triển đã lựa chọn.
PGS. TS Lê Huy Đức, Khoa Kế hoạch và Phát triển cho rằng, dự báo là một
tiến trình dựa trên dữ liệu quá khứ, nhận thức các quy luật đã và sẽ
hình thành để đưa ra kịch bản cho tương lai. Dự báo chỉ là một cấu phần
của quản trị tiên liệu. Quản trị tiên liệu lấy dự báo làm gốc, nhưng mở
góc nhìn để tích hợp các yếu tố mới, bất thường có thể xuất hiện
và hình thành các kịch bản có thể xảy ra, tầm nhìn, mục tiêu tương lai,
để từ đó xây dựng các nhân tố cần thiết, các hành động đối ứng để đi
đến kết quả mong muốn. Trong quan hệ so sánh với dự báo, quản trị tiên
liệu có nội dung rộng hơn, nó là một công cụ quản lý, còn dự báo thì
không. Dự báo chỉ giả thiết về tương lai, còn quản trị tiên liệu vận
dụng kết quả dự báo để hoạch định tương lai.
Nói
cách khác, dự báo dựa trên quy luật khách quan để xác định trạng thái
tương lai, làm căn cứ để ra quyết định quản lý, còn quản trị tiên liệu
là một quá trình hợp tác, có sự tham gia giữa các thành phần từ Chính
phủ, các tổ chức, người dân. Quá trình hợp tác này nhằm giải quyết 3 vấn
đề lớn: khám phá và hình dung về tương lai; thiết lập định hướng, phát
triển các kịch bản chiến lược và thử nghiệm, đổi mới để đạt mục tiêu
mong muốn. Ở Việt Nam hiện nay, việc nghiên cứu và nắm vững khoa học
quản trị tiên liệu là rất cần thiết, vì trước hết nó làm thay đổi tư duy
quản lý từ phương thức "quản lý phản ứng" là chủ yếu sang phương thức
kết hợp hiệu quả giữa
"quản lý phản ứng" và " quản lý dự báo". Sau nữa và quan trọng hơn, đó
là trang bị cho các nhà quản lý công cụ để hoạch định chính sách và ra
quyết định quản lý trên cơ sở tính đến một cách đầy đủ những thay đổi
trong tương lai trong điều kiện môi trường ngày càng bất định.
Các đại biểu thảo luận và đóng góp ý kiến tại Tọa đàm
Các đại biểu tham dự Tọa đàm cùng chụp ảnh lưu niệm
Bài và ảnh: Phòng Truyền thông, Phòng QLKH