Trong
bối cảnh ô nhiễm môi trường nói chung và ô nhiễm không khí nói riêng
ngày càng diễn biến phức tạp, gây ra những hậu quả, tổn thất nặng nề đến
kinh tế, xã hội. Sáng ngày 14/01/2020, Trường Đại học Kinh tế quốc dân
đã tổ chức Tọa đàm đối thoại chính sách “Tổn thất kinh tế của ô nhiễm
không khí và các chính sách giảm thiểu ô nhiễm” với sự tham gia của các
cơ quan hoạch định chính sách, các cơ quan ban ngành của Trung ương, các
chuyên gia kinh tế, các đối tượng bị tác động bởi chính sách và đông
đảo cơ quan thông tấn báo chí.
Quang cảnh buổi tọa đàm
Tham
dự tọa đàm, về phía đại biểu ngoài trường có PGS.TS Nguyễn Thế Chinh –
Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên Môi trường, Bộ
TN&MT; TS Hoàng Dương Tùng – Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch tại
Việt Nam, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường, Bộ TN&MT;
cùng đại diện lãnh đạo Ủy ban Kinh tế của Quốc hội; Ủy ban Tài chính –
Ngân sách Quốc hội; Ban Kinh tế Trung ương; Văn phòng Chính phủ; Bộ Tài
chính; Bộ Xây dựng; Bộ Kế hoạch & Đầu tư; Bộ Công thương; đại diện
lãnh đạo các Trường đại học, học viện; các doanh nghiệp, các tổ chức
chức phi chính phủ; cùng các chuyên gia, các nhà khoa học hàng đầu trong
lĩnh vực kinh tế và môi trường. Về phía Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
có GS.TS Trần Thọ Đạt – Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng trường;
PGS.TS Bùi Đức Thọ - Phó Hiệu trưởng; cùng các thành viên Hội đồng Khoa
học & Đào tạo; Hội đồng Giáo sư; đại diện lãnh đạo các Phòng ban,
Khoa, Viện, Trung tâm trong toàn trường.
PGS.TS Bùi Đức Thọ - Phó Hiệu trưởng nhà trường phát biểu tại tọa đàm
Phát biểu khai mạc và đề dẫn tọa đàm, PGS.TS Bùi Đức Thọ - Phó Hiệu trưởng nhà trường khẳng
định, trong những năm qua, với xu thế đổi mới và hội nhập, Việt Nam đã
tạo được những xung lực mới cho quá trình phát triển, vượt qua tác động
của suy thoái toàn cầu và duy trì được mức tăng trưởng kinh tế cao với
bình quân 6,5 - 7%/năm. Tuy nhiên, kèm theo đó vẫn đang phải đối mặt với
nhiều thách thức, trong đó có vấn đề ô nhiễm môi trường không khí, đặc
biệt là tại các đô thị lớn như Hà Nội và TPHCM.
PGS.TS Bùi Đức Thọ nhấn mạnh, hệ
thống thể chế về môi trường không khí hiện nay chưa đáp ứng yêu cầu khi
thiếu các quy định đặc thù, hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn chưa đáp ứng
được yêu cầu thực tế; tính hiệu quả, hiệu lực thực thi chính sách, pháp
luật chưa cao và thiếu tính gắn kết. PGS.
Bùi Đức Thọ cũng nhận định: Mặc dù nhận thức được sự nghiêm trọng và đề
xuất một số giải pháp để kiểm soát ô nhiễm không khí nhưng nhìn chung
công tác quản lý ô nhiễm không khí vẫn còn bất cập chưa được giải quyết
triệt để. Hơn
nữa, hoạt động quan trắc và kiểm soát nguồn thải còn yếu hay các
hoạt động hỗ trợ (đầu tư, nghiên cứu khoa học công nghệ, sự tham gia
của cộng đồng) chưa phát huy hiệu quả; ý thức tuân thủ các quy định
về bảo vệ môi trường của các chủ nguồn thải còn hạn chế. Chính vì vậy, PGS
Phó Hiệu trưởng hi vọng với nhiều góc nhìn khác nhau, tọa đàm sẽ đưa ra
những kiến giải và phản biện chính sách mang tính xây dựng, có tính
thuyết phục với cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn vững chắc, từ đó đóng
góp vào quá trình phát triển chung và bền vững của nền kinh tế.
TS
Hoàng Dương Tùng – Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch tại Việt Nam,
nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường, Bộ TN&MT trình bày
tham luận “Ô nhiễm không khí tại các đô thị Việt Nam: Hiện trạng và một
số giải pháp”
Chỉ
ra các nguồn ô nhiễm chính, TS Hoàng Dương Tùng cho biết, nguồn thải
động cơ xe, bụi; nguồn thải từ xi măng, thép, nhiệt điện, hóa chất... từ
các nhà máy nhiệt điện chạy than; các nhà máy xi măng lò quay; các nhà
máy luyện thép; các nhà máy hóa chất... đang là những nguồn ô nhiễm
chính. Đó là chưa kể bụi từ các công trình xây dựng, vận tải vật liệu
xây dựng; đốt rơm rạ sau thu hoạch; các lò đốt tại các bệnh viện; đun
nấu bằng than, củi tại các hộ gia đình; bụi khí thải từ các làng nghề
chế biến nguyên liệu tái chế.
Theo
đó, ô nhiễm không khí hiện không chỉ dừng lại ở vấn đề kỹ thuật mà còn
là vấn đề quản lý khi mà hệ thống thể chế về môi trường không khí vẫn
chưa đáp ứng các yêu cầu thực tiễn do thiếu các quy định đặc thù; hệ
thống tiêu chuẩn, quy chuẩn về môi trường chưa đáp ứng được tính hiệu
quả, hiệu lực thực thi chính sách. Chưa kể, hoạt động quan trắc và kiểm
soát nguồn thải còn yếu, trong khi các hoạt động hỗ trợ như đầu tư,
nghiên cứu khoa học, sự tham gia của cộng đồng lại chưa phát huy hiệu
quả.
TS
Hoàng Dương Tùng cho rằng, để giải quyết vấn đề ô nhiễm không khí, cần
phải xây dựng các giải pháp, chọn lọc các ưu tiên và có lộ trình thực
hiện chặt chẽ. Trong đó, về lâu dài cần có những góc nhìn kinh tế và bản
chất kinh tế của ô nhiễm môi trường để xem xét, phân tích, nhìn nhận,
lồng ghép vào các công cụ, chính sách quản lý hướng tới môi trường không
khí trong lành an toàn hơn cho người dân.
PGS.TS
Đinh Đức Trường – Trưởng khoa Môi trường, Biến đổi khí hậu & Đô thị
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân trình bày tham luận “Ô nhiễm không khí
tại Việt Nam từ góc nhìn kinh tế”
Theo
PGS.TS Đinh Đức Trường, nghiên cứu về tổn thất, thiệt hại kinh tế từ ô
nhiễm không khí được Trường Đại học Kinh tế Quốc dân theo đuổi trong gần
10 năm qua. Các thông tin liên tục được cập nhật và đến nay các số
liệu, kết quả nghiên cứu tương đối hoàn thiện. Cụ thể, công trình nghiên
cứu dựa trên phương pháp mô hình đánh giá ngẫu nhiên nhị phân để lượng
giá thiệt hại này, một trong loại lượng giá phi thị trường. Phương pháp
này hiện cũng được sử dụng tại Mỹ để lượng hoá thiệt hại ô nhiễm không
khí để tính chi phí đền bù. Về cách tính của Việt Nam, lượng giá thiệt
hại kinh tế do ô nhiễm không khí tại Việt Nam đo theo chi phí phúc lợi
xã hội, mức độ sẵn sàng chi trả của người dân để giảm rủi ro chết do ô
nhiễm không khí thông qua rất nhiều cuộc điều tra khác nhau. “Theo cách
tính này và theo thời giá 2018, ô nhiễm không khí tại Việt Nam gây ra
tổn thất, thiệt hại về kinh tế rơi vào khoảng 10,8 - 13,2 tỉ USD" - PGS.TS Đinh Đức Trường cho biết.
PGS.TS
Nguyễn Thế Chinh – Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên
Môi trường, Bộ TN&MT trình bày tham luận: “Chính sách Quản lý chất
lượng không khí ở Việt Nam”
Nhấn
mạnh vai trò của giải pháp chính sách dài hạn, PGS.TS Nguyễn Thế Chinh,
cho rằng chính sách phát triển kinh tế tổng thể cần xác định mục tiêu
kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn là những cách tiếp cận đột phá để giải
quyết vấn đề môi trường. Cần đổi mới tư duy, cách tiếp cận trong kiểm
soát vấn đề không khí dựa trên quan điểm của kinh tế - môi trường.
Đồng
thời, cần loại bỏ tư duy độc lập, đơn ngành trong quá trình hoạch định
các chiến lược, chính sách phát triển ở tất cả các cấp, các ngành; đổi
mới công nghệ trong sản xuất và tiêu dùng năng lượng sạch; tăng cường
nghiên cứu khoa học, đánh giá và dự báo các tác động của ô nhiễm không
khí; đẩy mạnh các hoạt động hợp tác quốc tế.
Đoàn chủ tọa điều hành phiên thảo luận tại tọa đàm
Các đại biểu thảo luận và đóng góp ý kiến tại tọa đàm
Tọa đàm đã nhận được sự quan tâm đặc biệt khi vấn đề ô nhiễm không khí đã
và đang là mối quan ngại lớn với người dân. Thời gian gần đầy, chỉ số
chất lượng không khí liên tục trong nhiều ngày tại Hà Nội và các tỉnh
thành phố lớn, các khu công nghiệp ở ngưỡng cao của thang cảnh báo. Tại
Việt Nam, trong 10 bệnh có tỷ lệ tử vong cao nhất tại Việt Nam có 6 bệnh
liên quan đến đường hô hấp có nguyên nhân từ ô nhiễm không khí và chất
lượng không khí. Ô nhiễm không khí còn gây thiệt hại về kinh tế khoảng
10 tỷ đô la mỗi năm tại Việt Nam (chiếm từ 5 - 7% GDP).
Nội
dung của buổi tọa đàm sẽ xoay quanh việc nghiên cứu các vấn đề ô
nhiễm và quản lý ô nhiễm không khí trên thế giới và ở Việt Nam, đứng từ
các góc nhìn khác nhau từ các bên liên quan, trong đó tập trung vào các
khía cạnh kinh tế - quản lý ô nhiễm không khí; bàn luận về các chính
sách quản lý ô nhiễm không khí hiện nay; từ đó đưa ra khuyến nghị về các
chính sách giảm thiểu ô nhiễm trong thời gian tới. Đặc biệt, hội thảo
còn là cơ hội để các chuyên gia, các đại biểu đến từ các ban, ngành
trao đổi, chia sẻ thông tin, thảo luận về những vấn đề liên quan.
Kết
luận tại tọa đàm, GS.TS Trần Thọ Đạt – Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội
đồng nhận định, ô nhiễm không khí chủ yếu do hoạt động kinh tế của con
người gây ra nên để giảm thiểu một cách hiệu quả thì chính sách kinh tế
rất quan trọng. Đặc biệt, cần có thêm những nghiên cứu để lượng giá tác
động của ô nhiễm không khí đến kinh tế. Chỉ khi nào bài toán của chúng
ta tiệm cận đến mức độ chính xác thì đề xuất chính sách mới đạt hiệu
quả.
Các đại biểu tham dự tọa đàm cùng chụp ảnh lưu niệm
Một số hình ảnh bên lề tọa đàm
PGS.TS Tô Trung Thành - Trưởng phòng Quản lý khoa học điều hành chương trình tọa đàm
Bài và ảnh: Phòng Truyền thông
Các cơ quan thông tấn báo chí đưa tin về Toạ đàm:
CafeF: Chất lượng không khí gần chót bảng, thu ở đâu, chi thế nào để người dân Việt Nam được hít thở không khí sạch?
Thời báo Kinh tế Sài Gòn: Thiệt hại hơn 300.000 tỉ đồng vì ô nhiễm không khí
VnExpress: Mất 12 tỷ USD mỗi năm do ô nhiễm không khí
VTV News: Tìm kiếm chính sách giảm thiểu tổn thất kinh tế do ô nhiễm không khí
Thời báo tài chính Việt Nam: Mong có 'Nghị định 100' để xử phạt ô nhiễm không khí
Thời báo Ngân hàng: Tổn thất kinh tế từ ô nhiễm không khí đã được nhận thức nhưng chưa giải quyết triệt để
Tạp chí Tài chính Doanh nghiệp: Ô nhiễm không khí gây tổn thất khoảng13 tỷ USD, đề xuất thu thuế carbon
Báo Thanh niên: Ô nhiễm không khí tại Việt Nam gây thiệt hại từ 10,8 - 13,2 tỉ USD
Infonet: Ô nhiễm không khí tại Việt Nam gây thiệt hại khoảng 10 tỷ USD
Diễn đàn Doanh nghiệp: Kiểm soát ô nhiễm không khí phải “mạnh tay” như bia, rượu
Hải quan: Quản lý ô nhiễm không khí tại Việt Nam chưa triệt để
Báo Điện tử Đảng Cộng sản: Phải có giải pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí
Báo Lao động: Công bố số liệu thiệt hại lên đến ngàn tỉ đồng vì ô nhiễm không khí
Kinh tế đô thị: Giải bài toán ô nhiễm không khí: Tăng cường sử dụng công cụ chính sách đối với người gây ô nhiễm
Tạp chí Thuế: Giải quyết bài toán giảm thiểu tốn thất kinh tế do ô nhiễm không khí
Zing.vn: Ô nhiễm không khí ở Việt Nam làm thiệt hại 240.000 tỷ đồng
Báo Công thương: Ô nhiễm không khí gây tổn thất kinh tế tương đương 4,45 – 5,64% GDP
Thế giới & Việt Nam: Việt Nam mất khoảng 10 tỷ USD mỗi năm vì ô nhiễm không khí
Thể thao Văn hoá: Tìm giải pháp toàn diện để giảm thiểu ô nhiễm không khí tại Việt Nam
Vnexpress.net: Mất 12 tỷ USD mỗi năm do ô nhiễm không khí
Thethaovanhoa.vn: Tìm giải pháp toàn diện để giảm thiểu ô nhiễm không khí tại Việt Nam
Netnews.vn: Ô nhiễm không khí tại Việt Nam gây thiệt hại khoảng 10 tỷ USD
Laodong.vn: Công bố số liệu thiệt hại lên đến ngàn tỉ đồng vì ô nhiễm không khí
Thanhnien.vn: Ô nhiễm không khí tại Việt Nam gây thiệt hại từ 10,8 - 13,2 tỉ USD
Dangcongsan.vn: Phải có giải pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí
Thoibaonganhang.vn: Tổn thất kinh tế từ ô nhiễm không khí đã được nhận thức nhưng chưa giải quyết triệt để
Diendandoanhnghiep: Kiểm soát ô nhiễm không khí phải “mạnh tay” như bia, rượu
Vietnamnet.vn: Ô nhiễm không khí tại Việt Nam gây thiệt hại khoảng 10 tỷ USD
Daibieunhandan.vn: Ô nhiễm không khí gây thiệt hại về kinh tế vượt 10 tỷ USD mỗi năm tại Việt Nam
Congthuong.vn: Ô nhiễm không khí gây tổn thất kinh tế tương đương 4,45 – 5,64% GDP
Cafebiz.vn: Công bố sốc, ô nhiễm không khí khiến Việt Nam thiệt hại 240.000 tỷ đồng
Baoquocte.vn: Việt Nam mất khoảng 10 tỷ USD mỗi năm vì ô nhiễm không khí
Vietnammoi.vn: Mất 12 tỉ USD mỗi năm do ô nhiễm không khí
Congdoan.vn: Công bố số liệu thiệt hại lên đến ngàn tỉ đồng vì ô nhiễm không khí
Tienphong.vn: Công bố sốc, ô nhiễm không khí khiến Việt Nam thiệt hại 240.000 tỷ đồng
Thế giới & Việt Nam: Việt Nam mất khoảng 10 tỷ USD mỗi năm vì ô nhiễm không khí
Tạp chí KHCN Việt nam: Tổn thất kinh tế của ô nhiễm không khí và các chính sách giảm thiểu ô nhiễm
Báo Tài nguyên và môi trường: Đánh giá ảnh hưởng của ô nhiễm không khí: Phải dựa trên căn cứ khoa học mới đủ độ tin cậy
Vtv.vn: Tác động kinh tế của ô nhiễm không khí
Giáo dục thời đại: Ô nhiễm không khí gây thiệt hại 5 - 7% GDP
Thời báo kinh doanh Việt Nam: Hạn chế tổn hại kinh tế từ ô nhiễm không khí
Đại đoàn kết: Để giảm thiểu ô nhiễm không khí: Cần giải pháp toàn diện, đủ mạnh
Khoa học và Phát triển: Ô nhiễm không khí: Nguyên nhân nằm ở cấu trúc nền kinh tế
Báo Pháp luật: Công bố nghiên cứu thiệt hại kinh tế từ ô nhiễm: Những số liệu đáng suy ngẫm
Doanh nhân Việt: Việt Nam thiệt hại hàng ngàn tỉ đồng do ô nhiễm không khí
VTV1 Thời sự 12h00 ngày 14/01/2020 phút 5:38
VTV1 Chuyển động 24h 18h30 ngày 14/01/2020 phút 13:07
VTV1 Thời sự 19h00 ngày 14/01/2020 phút 41:02.
Truyền hình nhân dân
Truyền hình VTC
Truyền hình Thông tấn xã
Truyền hình HTV
Truyền hình VITV Tin 17 và Tin 20h