Vừa qua, Chương trình KX.01/16-20 đã tổ chức đánh
giá, nghiệm thu đề tài KX.01.18/16-20 “Các rào cản tài chính, tiền tệ
đối với sự phát triển doanh nghiệp Việt Nam: Thực trạng, những vấn đề
đặt ra và giải pháp khắc phục” do Trường Đại học Kinh tế quốc dân là cơ
quan chủ trì, PGS.TS Tô Trung Thành làm chủ nhiệm.
Đề tài đã phân tích 3 nhóm rào cản gồm: rào cản tài chính tiền tệ cấp
độ vĩ mô, thể chế; rào cản tài chính tiền tệ cấp độ vi mô bên ngoài
doanh nghiệp; rào cản tài chính tiền tệ cấp độ vi mô bên trong doanh
nghiệp. Các kết quả nghiên cứu của đề tài cho thấy ở góc độ vĩ mô, thể
chế, có một số vấn đề nổi bật sau:
Thứ nhất, về rào cản từ thể chế tài chính, có thể thấy rằng
cấu trúc của hệ thống tài chính tiền tệ thiên về dựa vào hệ thống ngân
hàng, theo đó nhu cầu vốn của doanh nghiệp vượt khả năng cung cấp của hệ
thống; hệ thống pháp luật và môi trường pháp lý còn chưa hoàn thiện,
còn nhiều hạn chế; cơ sở hạ tầng tài chính chưa phát triển.
Thứ hai, về rào cản từ các thị trường tài chính: quy mô cổ
phiếu tăng tốc độ không cao, thị trường phát triển doanh nghiệp chưa
hướng tới doanh nghiệp nhỏ và vừa, hệ thống nhà đầu tư đơn điệu, tính
minh bạch chưa cao, chất lượng báo cáo tài chính thấp.
Thứ ba, về rào cản từ các trung gian tài chính: vẫn tồn tại
sự phân biệt về chính sách ưu đãi tín dụng giữa ngân hàng trong nước và
ngân hàng nước ngoài; các quy định về giới hạn và tín dụng và tỷ lệ an
toàn vốn áp dụng đối với tài chính tín dụng khiến ngân hàng thương mại
Việt Nam không thể đáp ứng hết nhu cầu vay vốn của khách hàng; các doanh
nghiệp lớn dễ tiếp cận vốn của những ngân hàng có quy mô tài sản lớn,
còn ngân hàng thương mại nhỏ lại tập trung vào khối doanh nghiệp nhỏ và
vừa…
Thứ tư, về rào cản từ quan hệ tài chính với tài chính Nhà
nước: gánh nặng thuế của các doanh nghiệp Việt Nam còn tương đối cao so
với các nước trong khu vực, theo đó, có ảnh hưởng đến môi trường kinh
doanh tại Việt Nam, ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng tiếp cận vốn và sự
phát triển của doanh nghiệp.
Ở cấp độ vi mô, các rào cản bên ngoài tác động đến khả năng tiếp cận
vốn tín dụng và tiếp cận thị trường tài chính, các rào cản bên trong tác
động nhiều tới khả năng tiếp cận tài chính phi chính thức.
PGS.TS Tô Trung Thành - Chủ nhiệm đề tài cho biết, vấn đề khắc phục
các rào cản tài chính, tiền tệ trong giai đoạn tới cần quán triệt các
quan điểm: một là, khắc phục các rào cản tài chính tiền tệ đối với sự
phát triển của doanh nghiệp Việt Nam phải được coi là nhân tố quan trọng
và tạo ra một động lực mới cho sự phát triển mạnh mẽ của các doanh
nghiệp, từ đó có đóng góp quyết định đến tăng trưởng nhanh và bền vững
của nền kinh tế; hai là, khắc phục các rào cản tài chính tiền tệ phải
hướng tập trung vào việc tháo dỡ các rào cản về mặt thể chế nhằm tạo
được môi trường kinh doanh bình đẳng, minh bạch, thân thiện cho các loại
hình doanh nghiệp khác nhau, đồng thời tạo điều kiện tối đa cho các
hoạt động của các doanh nghiệp; ba là, khắc phục các rào cản tài chính
tiền tệ cần đặt trong tổng thể các giải pháp chung về đổi mới mô hình
tăng trưởng và tái cơ cấu nền kinh tế, nâng cao năng suất cho nền kinh
tế. Trên quan điểm đó, đề tài đã đề xuất các nhóm giải pháp liên quan
đến hệ thống pháp lý và các quy định, nhóm giải pháp liên quan đến thị
trường tài chính, các tổ chức tín dụng và nhóm giải pháp nâng cao năng
lực của doanh nghiệp.
Các sản phẩm của đề tài đạt chất lượng tốt, vượt chỉ tiêu so với đăng
ký trong thuyết minh với 4 học viên cao học đã bảo vệ thành công Luận
văn thạc sỹ, 1 nghiên cứu sinh đã bảo vệ cấp cơ sở, 2 bài báo đăng tạp
chí quốc tế, 4 bài báo đăng trên các Tạp chí trong nước, 12 bài viết
đăng kỷ yếu hội thảo quốc gia, 2 bài viết đăng kỷ yếu hội thảo quốc tế, 1
sách chuyên khảo. Kết quả nghiên cứu của đề tài đã được chuyển giao cho
Ủy ban kinh tế của Quốc hội, Ban Kinh tế Trung ương và một số bộ, ngành
có liên quan.
Hương Lan
Theo Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam: https://vjst.vn/vn/tin-tuc/3367/cac-rao-can-tai-chinh--tien-te-doi-voi-su-phat-trien-doanh-nghiep-viet-nam--thuc-trang--nhung-van-de-dat-ra-va-giai-phap-khac-phuc.aspx